KENDİNİZİ TANIYIN-1'de söz ettiğim UYURGEZER, UYANIK VE HAZIR aşamaları arasında en uygunu olan UYANIK seçeneğini bu yazıda biraz daha açıyoruz.
Uyanıklar kendini nasıl korur?
Genellikle uyanıkların kendilerini koruma ve güvende kalma yollarını 5 ana başlık altında toplayabiliriz: Riskten uzak durma, rutinden kaçınma, kişisel bilgileri gizleme, bilgiyi gereken kişilere iletme ve sosyalleşme…
1. RİSKTEN UZAK DURUN
• Üzerinizde gereken miktardan fazla para taşımayın. Cüzdanınızı olur olmaz yerlerde çıkarmayın.
• Çanta taşıyorsanız mümkün olduğunca tek omzunuzda kalsın, yol tarafında asla asılı olmasın. Omuzdan çapraz asılı çantalar tehlikelidir. Hem hareket kabiliyetini engeller hem saldırganın sizi tutma çekme olasılığını artırır. Tehlikeli bir durumda çantadan kurtulmak bazen maddi zarara yol açsa da sağlığımızı ve canımızı kurtarabilir.
• Sırt çantanızı iki kolunuzdan geçirmiş vaziyette sırtta taşımayın. Olası bir hırsızlık dışında birisi çantanızı çekerek çok kolay biçimde sizi yere düşürebilir.
• Cep telefonunuzu olur olur almaz yerlerde çıkarıp konuşmayın.
• Cep telefonunuzdan arama yapmak isteyenler ne kadar masum görünürse görünsün kötü niyetli olabilir. Kimsenin sizin cep telefonunuzdan arama yapmasına izin vermeyin.
• Sokakta dolaşırken mümkün olduğunca spor ayakkabı giymeye özen gösterin. Rahat koşmanızı sağlar; kaymayacağı için dengenizi korumanıza yardımcı olur.
• İnsanların yanınıza sokulmasına (ölçü genellikle bir kol boyudur) izin vermeyin. Yardım isteme, adres sorma hatta yardım etme teklifleri gibi yaklaşma hamlelerine karşı dikkatli olun.
• Kimsenin hiçbir paketini veya kargosunu taşımayın.
• Sokağa çıkmadan önce o gün bulunacağınız yerlerde eylem, ya da sorun olup olmadığını bilin.
• Önünüzde gerçekleşen kavgaları ayırırken dikkatli olun; soyulabilirsiniz, hatta tuzağa düşürülmüş olabilirsiniz. Aynı nedenle sokakta yere düşmüş, hastalanmış birine yardım etme konusunda da dikkatli davranın.
• Sokaktaki ATM’lerden para çekerken etrafınıza dikkat edin. Şüphelendiğiniz bir durum olursa para çekme işlemini gerçekleştirmeyin.
• İçinde insan bulunan ve yol kenarında park etmiş araçlar, kasası kapalı ya da van tipi araçlar her zaman dikkatinizi çeksin. Gerekirse kaldırım değiştirin.
2. RUTİNDEN KAÇININ
Rutin hareketler sizi kolay hedef haline getirir. Güvende kalmanın ilk adımı rutin hareketlerden kaçınmaktır. Rutini değiştirmek kötü niyetlilerin hakkınızda bilgi edinmesini zorlaştırır.
• Eve/işe varış ve çıkış saatleriniz farklı olsun.
• Eve/işe gidiş ve dönüş rotalarını sık sık yenileyin.
• Her gün aynı saatte aynı toplu taşıma araçlarını kullanmamaya özen gösterin.
• Kimse sizi eliyle koymuş gibi bulamasın.
3. KİŞİSEL BİLGİLERİNİZİ SAKLAYIN
Günlük yaşamınız hakkınızda kimlere ne kadar bilgi verdiğinizi hiç düşündünüz mü? Hakkınızdaki verilere ulaşımı kısıtlamak ya da azaltmak sizi güvende kılar.
• Giyiminiz, aksesuarlarınız nedeniyle yaptığınız işin anlaşılmasına izin vermeyin.
• Zorunlu değilseniz iş yerinizin ismi ve/veya logosunu taşıyan araç kullanmamaya özen gösterin.
• Çöp kutuları, hakkınızda bilgi toplamak için kullanılan değerli kaynaklardır. Özellikle büyük kentlerde dönüştürülebilir atıkları ayrı çöp torbalarına koyduğumuz için kağıt fatura, ekstre ve benzeri belgelere ulaşmak daha kolaylaştı. Bunları doğrudan çöp kutusuna atmak yerine tam olarak imha etmeye özen gösterin.
• Otopark görevlilerine anahtar bıraktığınız zaman anahtarlık ve üzerine takılı başka anahtarlar değil sadece kontak anahtarını bırakmaya özen gösterin.
• Kapılar, apartman zilleri ve posta kutuları üzerine isim yazmayın. Ya da sadece adınız ve soyadınızın baş harflerini yazın.
• Sosyal medya hesaplarınıza kimlerin ulaşabileceğine dikkat edin. Sosyal biri olabilirsiniz; ancak aktif olarak yer bildirimlerinde bulunmayın.
• Sosyal medyada paylaştığınız size ait bilgilerle ailenizden birilerinin de kandırılabileceğini unutmayın.
4. BİLGİYİ GÜVENLİĞİNİZ İÇİN PAYLAŞIN
• Gittiğiniz yerleri ve eğlence/seyahat planlarınızı güvendiğiniz bir arkadaşınızla paylaşın.
• Biriyle çıkacaksanız telefon numarasını veya bilgilerini güvendiğiniz bir arkadaşınıza iletin.
• Taksiye biniyorsanız mutlaka plakasını alın ve bir arkadaşınızla paylaşın.
5. SOSYAL ÇEVRENİZİ GENİŞLETİN
• Yaşadığınız sokak ve apartmandaki komşularınızın sizi tanımalarına fırsat verin.
• Yakın çevrenizdeki esnaftan alışveriş edin; onlarla sosyal ilişkiler kurun. Adınızı, ne iş yaptığınızı bilsinler.
• Apartmanınızda en az bir aile veya kişiyle arkadaş olun. Acil durumlarda yardımını isteyebileceğiniz biri olması her zaman iyidir.
• Sokağınızı tanıyın. Muhtarlık, karakol, varsa başka resmi bina veya dernek, vakıf benzeri kurumları öğrenin. Bir gün kapılarını çalmanız gerekebilir.
Devam edecek...